Технологија и МИЛ компетентност на младите за иднината во Европа

МАХИР СИЈАМИЈА

Службеник за проекти и комуникации
Надворешнополитичка иницијатива – ВПИ БХ

Младите лесно расклопуваат и составуваат компјутер, но не се во можност критички да ги анализираат медиумските содржини поставени на истиот уред.

Развојот на технологијата и промените што се случуваат, почнувајќи од забава, комуникација, разни начини на информирање, сето тоа ги менува структурите на општествата, политичките системи од ден на ден, час по час дури, бидејќи секој ден носи нови надградби на оперативните системи , како и други нови подобрувања на нашите паметни мобилни уреди. Овој развој придонесе за големи иновации кои им го олеснија животот на луѓето. Сепак, во исто време, се појавија нови проблеми.

Развојот на алатките за комуникација ги зближи луѓето на сите континенти. Од друга страна, комуникацијата и технолошкиот развој претставуваат нови опасности, поради тоа владите ширум светот водат војни со разни екстремистички и терористички групи и криминални организации кои ги користат овие комуникациски канали за ширење пропаганда за нивните негативни идеолошки манифести, разменуваат ресурси и се обидуваат да му штети на политичкиот поредок.

Гледајќи ги медиумите, весниците кои беа најшироко циркулирани во печатеното издание веќе немаа можност да преживеат освен ако не се префрлат на новите начини на комуникација со своите читатели и следбеници. Информирањето на луѓето е пренесено во нова димензија, каде што секој може да создаде информации и да ги објави на интернет, како и да се натпреварува со етаблираните медиуми, да ја доведува во прашање нивната валидност и да го украде вниманието на нивната публика. На овој начин, дезинформациите и пропагандата станаа нови алатки за оние кои имаат за цел да ги уништат демократските процеси. Глобалниот тероризам и екстремизам, анти-вакс движењата, што е особено активно денес за време на пандемијата КОВИД-19, разни теории на заговор од тајните друштва, заблуди и лаги, како што е онаа дека Земјата е рамна, се сите пренесени преку интернетот од темните простории на нивните креатори до домовите на луѓето ширум светот. Експертите би рекле дека технологијата донесе проблеми и дека новото информациско општество има индикации за апокалиптично сценарио. Сепак, би рекол дека технологијата донесе само нови знаења и вештини, а нашите генерации мораат да ги усвојат за сами да се справат со овие проблеми.

Денес, постарите генерации имаат проблем не само со разбирање на содржината на она што е вистина и што е лажно, што е субјективно и што е објективно, што е факт и што е верување, но исто така се соочуваат со големи технички проблеми како правилно да се користат овие нови технологии. Некои млади, пак, имаат техничко знаење и компетенции, но немаат можност критички да ја анализираат содржината што им е поставена пред нив. На пример, ако ги прашате за одредена содржина, тие можат брзо да откријат кој е сопственик на одреден портал. Исто така, ако порталот има за цел да заработи само пари од веб реклами и поради тоа да постави одреден вид содржина, младите можат да разберат каков е насловот и дека целта му е да генерира повеќе кликови. Тие дури можат да откријат дали станува збор за лажна страница само со разгледување на дизајнот на страницата и нејзиниот домен. Но, сите млади луѓе, без оглед на нивните технички вештини, не можат да ја разберат другата страна на оваа содржина, за кои цели е создадена содржината, дали содржината има политички, економски или какви било други интереси, кои сакаат да ги изманипулираатв нивните емоции и однесување.

Прашањето е, како да се справиме со овие проблеми? Одговорот е вреден милион долари, особено кога се разгледуваат практиките на развиените земји од слободниот свет кои воведуваат нова технологија во наставните програми, сето тоа со цел развој на критичко размислување и анализа на сите технологии што ги користат. Станува збор за учење на новите генерации дека технологијата не е само за забава, ниту пак медиумите и другите платформи што ги користат на дневна база. На овој начин, технологијата вклучена во образовниот систем, ги менува однесувањето и ставовите на младите во секојдневната употреба на овие содржини и технологии.

До оваа премиса промена во образовните системи на Западен Балкан и секако менталитетот на секое домаќинство, родител и воспитувач, младите ќе можат лесно да го расклопат и склопат компјутерот, но нема да можат адекватно да го користат во нивниот секојдневен живот и да бидат подготвени за нивната иднина во Европа.

Продолжува…